Do wyłącznej właściwości Rady Powiatu należy:
- stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym Statutu Powiatu,
- wybór i odwołanie Zarządu oraz ustalenie wynagrodzenia jego przewodniczącego (Starosta),
- powoływanie i odwoływanie, na wniosek Starosty, Sekretarza Powiatu i Skarbnika Powiatu oraz Powiatowego Rzecznika Konsumentów,
- stanowienie o kierunkach działania Zarządu Powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności Zarządu, w tym działalności finansowej,
- uchwalanie budżetu Powiatu,
- rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielania lub nie udzielenia absolutorium dla Zarządu z tego tytułu,
- podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami,
- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych Powiatu dotyczących:
- zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres dłuższy niż trzy lata, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej,
- emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu,
- zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,
- ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez Zarząd oraz maksymalnych pożyczek i poręczeń udzielanych przez Zarząd w roku budżetowym,
- zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez Radę,
- tworzenia i przystępowania do związków, stowarzyszeń, fundacji i spółdzielni oraz ich rozwiązywania lub występowania z nich,
- tworzenia i przystępowania do spółek, ich rozwiązywania i występowania z nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów, obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji,
- współdziałania z innymi powiatami i z gminami, jeżeli związane jest to z koniecznością wydzielania majątku,
- tworzenia, przekształcania i likwidacji jednostek organizacyjnych oraz wyposażenia ich w majątek,
- określanie wysokości sumy, do której Zarząd może samodzielnie zaciągać zobowiązania,
- podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi innych państw oraz przystępowanie do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych,
- podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej oraz w sprawach powierzenia prowadzenia zadań publicznych,
- uchwalanie powiatowego programu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
- podejmowanie uchwał w sprawach herbu Powiatu i flagi Powiatu,
- podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów,
- ustalanie zasad przyznawania radnym ryczałtów, diet i zwrotów kosztów podróży w drodze odrębnej uchwały,
- podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji Rady Powiatu,
- uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego,
- dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu.